Tomas Tranströmer

Tomas Gösta Tranströmer, nasceva le 15 de april 1931 i Stockholm, e ille es un poeta, traductor e psychologo. Ille recipeva le Premio Nobel pro Litteratura in 2011 post haber essite nominate cata anno durante plure annos previe. Su litteratura es traducite a circa 60 linguas. Ille passava multe estates insimul con su matre, le parentes esseva divorciate, sur le insula Runmarö in le archipelago de Stockholm lo que que ha resultate in tracias in su poesia. Su interesse pro scientias e arte eveliava jam in le juventute. Ille studiava in le Schola superior de Stockholm (universitate) e esseva candidato de philosophia in historia de litteratura con poetica in 1956 e passava tamben un examine como psychologo. Durante plure annos ille laborava como psychologo in Linköping, in un prison, e in Västerås in Arbetsmarknadsinstitutet (le Instituto statal de labor) Jam in 1954 ille publicava su prime collection de poemas ubi ille reintroduceva le verso ligate, ”17 dikter” (17 poemas) e alora ille esseva honorate como un genio juvene e recipeva un fama como le plus respectate e le plus traducite poeta de Svedia con un lingua figurate particular. In 1990 ille esseva affligite per un apoplexia que resultava in paralyse del latere dextere del corpore e aphasia.

Ille, qui esseva un pianista habile, post le apoplexia solmente pote sonar le piano con le mano sinistre, lo que ille face sovente. Ille sona e musica classic e jazz.

Su stilo sovente es describite como conventional ma con le mysticismo sempre presente. Isto sovente es monstrate in le metaphoros. Specialmente in le tractamento del sonio human e le natura le metaphoros floresce. P. ex.

Quando un catto jace e dormi in un camera il non ha multo plus pro un decorator de interiores a facer ibi.

Le anima abradeva contra le paisage assi como un barca abrade contra le ponte.
(Ex "Visage contra visage" in le collection ”Den halvfärdiga himlen”, Le celo demi-preste)

Eveliate in le tenebras on audi le constellationes de stellas calcar in lor stallas, in alto super le arbore.
(ex ”Storm” in le collection ”17 dikter”, 17 poemas).

Tranströmer es considerate como un stilista grande e es cognoscite pro saper exprimer le ambiente con solmente poc phrases. Su facultate creative post le apoplexia es associate con grande difficultates, lo que ille penetra in ”Sorgegondolen” (Le gondolo de lucto) e ”Den stora gåtan” (Le grande enigma). A causa del grande effortio que es requirite pro producer longe poemas, lo que ha essite characteristic pro Tranströmer, ille nunc sovente usa le curte forma de ”haiku”.

Con permission del autor Barbara Rubinstein, e Ami Hedberg ha traducite un poema a interlingua:

"Fatigate per personas qui veni con parolas
Con parolas, ma nulle lingua
Io vadeva al insula coperite per nive
Le salvage non ha parolas
Le paginas non scribite se extende in omne directiones
Io incontra tracias de ungulas de capreolo in le nive
Un lingua, ma nulle parolas"

"Från mars -79" ur samlingen "Det vilda torget" 1983, "De martio -79" ex le collection "Le mercato salvage" 1983

Ascolta hic un lectura del poema (si tu clicca con le button dextere del mus e selige "Aperi in un nove pagina (flik)", con le button sinistre, iste pagina remane e tu pote vider le texto in le mesme tempore)