Impressiones de mi viage a Vietnam

Impressiones de mi viage  a Vietnam

Chronica de un viage per Erik Enfors

Historia breve de Vietnam

In 2008 mi sposa e io faceva un viage durante duo septimanas in Vietnam. Como introduction io pensa que un curte description del historia vietnamese es apte.

(1-ia1) Durante le prime millennio de nostre calendario le chineses domava le parte del nord e le cambodgianos e champas, un populo indic, domava le partes del sud ma in le anno 938 le vietnameses succedeva supervincer le chineses. Al fin tote Vietnam esseva unite in 1802 sub le imperator Gia Long e Hué esseva le capital commun. In 1858 le franceses assaltava Vietnam post que missionarios francese habeva essite occidite e in 1885 tote Vietnam esseva sub dominio francese. In 1902 le Union Indochinese, que tamben includeva Laos e Cambodgia, esseva fundate.  

 ( ia1)In 1941 un persona multissime importante appare in Vietnam, e un de su multe nomines inventate es Ho Chi Minh (Aspira – Education - Ho).  Le vietnameses le plus sovente le appella Bac Ho, e le amercianos lo traduceva a Oncle Ho.  Iste homine habeva un carriera remarcabile. Ille nasceva in Vietnam in 1890 al etate de 21 annos ille esseva empleate sur un barca e arrivava e a America del Nord e a Europa ubi ille laborava como obrero non qualificate e studiava in le vesperes.  Al fin ille maestrava anglese, francese, germano e chinese. Post haber participate in le fundation del partito communista de Francia ille esseva appellate a Moskva pro studios.

Post trenta annos in le estraniero, al etate de 51 annos, ille retornava a Vietnam e fundava Vietminh, “Le Association pro un Vietnam Independente” e startava le lucta contra le japoneses qui habeva occupate Vietnam durante le guerra mundial. Post le capitulation del japoneses in 1945 e le abdication del ultime imperator Bao Dai ille proclamava “Declaration de autonomia” que in multe manieras similava al declarationes correspodente de Francia e SUA. Durante iste tempore ille inviava cinque letteras al presidente american, Harry S. Truman, pro reciper adjuta in le lucta pro autonomia. Ma nulle responsa arrivava e on pote demandar se como le historia se haberea alterate si ille haberea recipite supporto american alora.

Le franceses retornava desirante mantener lor colonia e Ho Chi Minh debeva fugir e comenciava alora  resistentia militar, le “Guerra de Indochina”, que finiva in 1954 con le famose battalia de Dien Bien Phu ubi le franceses esseva totalmente battite.

In le “Conferentia de Indochina in Geneva”, que eveniva durante le mesme tempore como le grande battalia, le grande potentias decideva que Vietnam deberea esser divitite al 17e grado de latitude. In  Sudvietnam governava presidente Diem, in le initio supportate per le americanos, ma ille esseva al fin tanto odiate que ille esseva occidite in 1963 per su proprie soldatos e le americanos probabilemente lo instigava.

(2-ia2) In 1959 comenciava le communistas in le Nord attaccar Sudvietnam e on comenciava preparar le famose via strategic “Le Cammino de Ho Chi Minh” que via le montanias in Laos e Cambodgia possibilisava le guerra in le sud. Quando le sudvietnameses de plus in plus perdeva le initiativa le americanos comenciava supportar les e le “Guerra de Vietnam” comenciava. Le vietnameses lo appella le “Guerra American.  In 1967 il habeva un medie million americanos in Vietnam ma presidente Nixon comenciava  diminuer los e exiger que le  vietnameses ipse deberea effectuar le guerra, le “Doctrina de Nixon”.

In 1968 eveniva le battalia de Khe Sanh, le sol grande battalia del guerra, que solmente esseva un manovra simulate ante le grande “Offensiva de Tet” quando multe grande urbes esseva attaccate con grande perditas e quasi esseva un catastropho pro le armea de Nordvietnam.

In 1972, le nordvietnameses attaccava in grande scala super le 17e grado de latitude e pro supportar le sudvietnameses le americanos comenciava le multo criticate “Bombardamentos de Natal” de Hanoi e Haiphong.

Ma sin le supporto plen del americanos que sequeva post le “Doctrina de Nixon” le sudvietnameses non poteva defender se e le guerra finiva in 1975, post 16 annos.

58 000 americanos habeva morite ma circa 5 milliones vietnameses moriva. Ho Chi Minh moriva in 1969 e ille non habeva le gaudio vider le autonomia.

Multo grande effectos del guerra esseva causate per le toxico ”Agent orange”, un acido fenoxy, que destrueva e le forestes e le verdura sur le agros.    ( ia2) Sudvietnam esseva le plus damnate, e on ha estimate que 10 per cento del area esseva damnate per iste toxico, in le vicinitate de Saigon usque a 30 %. Un facto tragic es que iste “Agent orange” contineva parve ma periculose quantitates de dioxina, un toxico extrememente forte e periculose pro homines, specialmente pro embryones, e on ha estimate que 3 milliones del 85 milliones vietnameses es affligite per malformationes e altere damnos causate per dioxina.

Post le guerra le regime communistia essayava introducer un economia e politica strictemente communista ma post 10 annos de fiascos e un economia affligite per cadita accellerante on in 1986 introduceva “Doi moi”  (que significa modification e modernisation)  e isto ha  resultate in un del plus rapide developpamentos economic del mundo. Post haber essite fortiate importar ris in le inito del annos 1980 Vietnam nunc es le secunde grande, post Thailand, exportator de ris, e, forsan plus surprendente pro multes, le secunde grande exportator de caffe.

Il ha un cosa importante que le vietnameses non pote oblidar e pardonar le mundo e isto es que Vietnam esseva accusate per NU e quasi tote le mundo pro le invasion de Cambodgia in 1979, un action initialmente defensive. Le regime terribile Khmer Rouge, que assassinava milliones de su inhabitantes, specialmente homines educate, habeva essayate invader partes de Vietnam ubi viveva multe cambodgianos. Pois que China supportava Cambodgia un curte guerra inter China e Vietnam tamben sequeva. Gratias al invasion vietnamese le regime Khmer Rouge esseva distronate e le Vietnameses lassava Cambodgia voluntarimente post alcun annos sin retener alcun parte del toto de Cambodgia. Ma le NU e le mundo non ancora ha acceptate e pardonate iste guerra que forsan esseva un del plus motivate guerras del historia, al minus si on accepta guerras del toto.

Alcun impressiones e photos de nostre viage

(ia3) Nos volava via Bangkok in Thailand a Hanoi ubi nos remaneva tres dies.

De ubi nos viagiava per autobus a Halong Bay ubi nos pernoctava e le die sequente nos retornava a Hanoi e le aeroporto pro volar a Danang, un nomine multo ben cognite desde le guerrra proque ibi le americanos habeva un multo grande base. De ubi nos viagiava per autobus al hereditage mundial, le vetule urbe Hoi An e pernoctava ibi. Le die sequente nos viagiava per autobus al urbe imperatori Hué e post pernoctation ibi nos volava a Saigon de ubi nos durante tres dies i.a. faceva excursiones per autobus al delta del fluvio Mekong e al systema de tunneles de FNL in Cu Chi.

Nunc 33 annos ha passate desde le guerra finiva in 1975 e io esseva curiose si il esseva possibile discoperir tracias del guerra. (ia3 x ) Le natura ha un remarcabile capacitate restauar le damnos causate per homines. De facto nos videva fossas causate per bombas, 5-6 m profunde con un diametro de 10-20 metros, ubi il habeva  essite spatio pro autobuses,  ma nunc grande arbores cresceva in illos. E solmente in poc locos nos videva ruinas post le guerra, quasi toto esseva restaurate.

(ia4)  In Hanoi nos vistava le mausoleo de Ho Chi Minh e le museo que describe le vita remarcabile de ille persona. Ille apparentemente esseva un persona sin pretentiones e ille habeva decidite que post su morte ille debeva esser incinerate e postea le cinere debeva esser dispergite in quatro locos differente de Vietnam. Ma le successores non le obediva ma edificava un enorme mausoleo ubi le corpore balsamate de Bac Ho jace e ubi le vietnameses ancora pote vider le. A causa del calor on ha habite problemas con mucor sur le corpore e cata die post le visitas del spectatores le corpore es basate a in un deposito frigorific sub le mausoleo. Le cauda pro vider Bac Ho esseva enorme, plus que 500 metros. Il pare que le vietnameses ha un multo san attitude a su heroe, naturalmente illes le apprecia pro su prestationes ma illes non le idolatra como p.ex. le chineses ha idolatrate Mao. Naturalmente on debeva esser totalmente silente in le mausoleo e nulle photos esseva permittite. Dunque io non pote demonstrar un photo. Le guardas esseva multo observante e surveliava que necuno parlava o esseva impropriemente vestite.

Hanoi non es un urbe moderne tamben si le grattacelos comencia elevar se tamben ibi. Plure satis grande lacos face le urbe aggradabile. Uno de illos, le laco Hoan Kiem esseva un oasis con belle promenadas, que durante le nocte esseva illuminate al longe le camminos. Le ancian quartieros vermente es interessante pro un tourista. Ibi cata strata ancora ha su specialitate, (ia5) uno pro ebenistas, (ia6) uno pro commercio de ferro, uno pro joieleros, (ia7) uno pro perruccheros etc. etc. Multe botecas solmente es aperturas in le pariete e a vices il esseva impossibile clauder durante le nocte ma le proprietario debeva dormir ibi e guardar su boteca.

(ia8) Le traffico, primarimente con motocyclos, esseva enorme ma a causa del congestion fortunatemente satis lente. Pro transversar un strata il quasi sempre esseva necessari camminar lentemente ma resolutemente  directemente a in le traffico. E le motocyclos sempre deviava. (ia9)Le trottoires sovente esseva totalmente occupate per motocyclos parcate. (ia9b) Mesmo in le stricte bazares motocyclos passava. Desde alcun menses il esseva obligatori pro le motocyclistas haber helmo, (ia10) ma non pro infantes proque on non ancora habeva succedite producer sufficientemente multes. Ibi vos vide infante, matre, bebe e patre sur le motocyclo. Le vietnameses vermente amava lor motocyclos e un mc moderne esseva multo prestigiose pro le propretario. Ibi vos vide un persona qui jace sur su mc (ia11) Le mc naturalmente es multo importante pro transportos (ia12)e on ha estimate que il ha plus que 2 milliones solmente  in Saigon. Le traffico naturalmente esserea totalmente impossibile si omnes habeva autos como in Europa. Malgrado del traffico intensive nos nunquam videva un singule accidente durante tote nostre visita.

                  (ia13) Multe personas, specialmente cyclistas feminin, portava masces que coperiva tote le facie excepte le oculos. Naturalmente a causa del aere immunde ma equalmente multo a causa de lor aversion de devenir imbrunate. 

                  Nos tamben visitava Hanoi Hilton. Assi le americanos nominava le grande prision ubi multe americanos esseva imprisionate e illo vermente non esseva un hotel comfortabile. Ibi inter alteres le candidato republican al presidentia, John McCain, esseva imprisionate plure annos. (ia14) In iste museo on tamben poteva vider in qual circumastantias terribile le prisioneros viveva durante le era colonial francese quando multe prisioneros esseva incatenate e solmente poteva jacer o seder.

                  (ia15) Le americanos multo frequentemente bombardava le pontes super le Fluvio Rubie, specialmente le importante Long Bien, un ponte

construite per  Eiffel qui tamben construeva le Turre de Eiffel in Paris ma le vietnameses sempre succedeva reparar lo. Finalmente le vietnameses solveva le problema per inviar prisioneros de Hanoi Hilton pro labor con le reparationes e alora le americanos esseva fortiate finir bombar lo. 

                  (ia16) Post tres noctes in Hanoi nos viagiava per autobus a Halong  Bay ubi nos faceva un viage in un barca in le archipelago fascinante consistente de 3000 parve insulas calcari que se eleva verticalmentee ex le Mar Chinese del Sud, (ia17)  e que es includite in le lista de Hereditages mundial per UNESCO. (ia18) Multe piscatores vietnamese viveva in vicos flottante sur gabarras e naves (ia19)

 (ia20) Le proxime attraction tamben esseva un hereditage mundial, Hoi An, uno del plus ancian urbes de Vietnam. (ia21) Quasi cata casa in le parve urbe es construite durante le annos 1400-1700. (ia22) Le influentia del traditiones chinese in certe locos esseva multo apparente.

Que es isto? (ia23) Es Yin e Yang, ideos central in philosophia chinese. Yin e Yang es duo extremos que debe esser in balancia. Yin significa le terra, le obscur, le frigide, le passive e le feminin etc. e Yang significa le celo, le luminose, le calide, le sic, le active e le masculin etc. (ia23x) Iste symbolo se vide sur le bandiera de Corea del Sud..

Un altere symbolo que io videva plure vices es iste: (ia24)

Esque il ha multe nazis in Vietnam? Non del toto. (ia24x) Isto es un symbolo asiatic multo ancian, le  svastica, que i.a. symbolisa le sol e le deo persian de justitia, Mithra. Io suppone que nostre amica, le semiologo Jeanne Martinet, si illa haberea essite presente, poterea dicer multo re iste symbolos interessante.

                  Hué es le vetule urbe imperatori de Vietnam ubi le ultime imperator Bao Dai viveva usqua a 1945. (ia25)  In iste urbe le luctas inter Nordvietnam e Sudvietnam esseva intensive durante le offensiva de Tet in 1968 e grande partes del palatios imperatori esseva destruite ma certe edificios es nunc restaurate.

(ia26) Isto es le entrata al Citate prohibite, plus que un kilometro quadrate, ubi le le imperator viveva in un luxo incredibile exactemente como le imperator de China ante le revolution chinese. Tamben usque a 1945 omne visitatores debeva reper, con le facie verso le sol, verso le imperator qui sedeva in un sedia imponente e al retorno le visitator tamben debeva reper retro in le mesme position.(ia27) Un altere examplo drastic es que un persona cata vespere habeva le responsibilitate notar qual concubina (o eventualemente le imperatrice in persona) le imperator habeva in le lecto, assi que il del toto esseva possibile estimar si le imperator esseva patre de un infante eventual. Tal infantes a vices  habeva quasi le mesme possibilitates devenir imperator como le infantes del imperatrice.

                  (ia27x) In un monasterio buddhista in le vicinitate nos videva un vetule auto exhibite como un objecto multo importante. (ia27xx) E quando io tamben demonstra iste photo io suppone que tamben vos rememora le moncaho qui se accendeva e moriva como protesto contra  le presidente Diem, le odiate presidente sudvietnamese. Le mesme auto sur ambe photos.  Le sposa del presidente, qui esseva ancora plus odiate, solmente appellava le evento tragic un “barbecue excellente " e lo applaudeva.

Preter Hué flue le Fluvio de Perfumo, assi appellate a causa del multe plantas de hyacinthas aquatic, Eichhornia crassipes, un planta que solmente flue sur le aqua sin radices in le sol e ha flores multo fragrante. (ia28) Io non habeva le opportunitate vider o olfacer le flores, le floration eveni in le estate. Iste planta ha devenite un grande problema ecologic in multe locos del mundo, i.a. in le Laco Victoria de Africa que risca esser totalmente coperite per tal vegetation. (ia29).

 Le fluvio esseva multo trafficate e con surprisa nos observava parve naves que esseva tanto cargate que illos a pena evitava prender aqua (ia30). Io suppone que vos rememora le refugiatos a barcas post le guerra in Vietnam.  (ia31) Iste maniera habitar sur barcas tamben es commun inter le population stationari e nos videva multe exemplos in le litores e le fluvios.

Previemente le impostos statal pro le casas esseva in proportion del largor al longe del strata. (ia32) Consequentemente le plus casas esseva multo stricte pro evitar troppo multe impostos e le plus casas esseva locate compactemente bordo a bordo al longe del strata. Alora on non besoniava fenestras sur le lateres. Nunc iste taxation ha finite ma on continua edificar le casas in le mesme maniera, mesmo si le casa es situate sol.

Con le economia rapidemente crescente il naturalmente ha multe personas ric in Vietnam. (ia33) Un vespere nos videva iste copula de sponsos qui recipeva le invitatos arrivante in limousines elegante a un hotel de luxo. Ma le plus personas suffre de un inflation enorme e le venditores sur le stratas debeva portar grande pacchos de notas bancari in lor manos. (ia34) Un corona svedese esseva 2500 VND (dong) e il non habeva monetas, solmente notas. Io un vice confundeva 100 000 (40 SEK) dong pro 10 000 (4 SEK) dong. Le imagine de Ho Chi Minh esseva imprimite sur omne notas e le differentia de color esseva parve.

Le ultime dies nos visitava Saigon, que le vietnameses ipse non ancora appella Ho Chi Minh City, non mesmo le compania aeree statal con le qual nos volava, solmente le administration official. Saigon es un urbe multe moderne con multe gratta-celos ma le traffico es un impedimento pro omnes.

In le “Museo Memorial del Guerra” nos videva  multitudes de photos del guerra, i.a. le photo famose del parve puera, cuje vestimentos habeva essite toccate per napalm in flammas, qui curreva nude insimul con su parve fratre e altere infantes ex un village.(ia35) Le photographo, Nick Ut, recipeva le Premio Purlitzer pro ille photo. Le puera esseva retrovate per le photographo post le guerra e illa nunc vive in Canada. Ibi nos tamben videva terribile photos de infantes con malformationes probabilemente causate per “Agent orange” e altere photos cruel del guerra.

(ia36) In le previe palacio del presidente de Sudvietnam que nunc es appellate le “Palacio del Reunification” ancora es multo luxuose con marmore e belle sortas de ligno. (ia37)  Observa hic que le tapete multo exclusive a causa del marmore brillante pare pender supra le flor. (ia38) Ancora le helicoptero del presidente stava sur le tecto.

Durante le guerra il habeva un systema de tunneles excavate per FNL circum Saigon e on ha estimate que il habeva 250 km de tal tunneles que esseva  multo importante e causava multe problemas pro le americanos e le sudvietnameses. Un tunnel mesmo passava sub un campamento american. Un parte de iste systema de tunneles nunc es demonstrate pro touristas e on poteva reper a in illos. Le guerreros viveva longe tempore in ille tunneles e on mesmo habeva cocinas e hospitales ibi. (ia39) Hic es demonstrate como effective le soldato poteva celar se. (ia40) Como protection il habeva trappas cruel proxime al entratas (ia41). 

In le sud de Vietnam il ha un secta religiose remarcabile appellate Cao Dai. Illo es un mixtura de philosophias religiose e secular e illo ha influentias e de christianismo e de buddhismo. Lor organisation es multo hierarchic e on ha su proprie papa e on accepta solmente un deo. Il ha circa 5 milliones adherentes. Jesus, Buddha, Confucio, Mohammed, Moses es considerate como distributores de visiones e altere personas famose es considerate como spriritos qui ha retornate al mundo, p.ex Jeanne D’Arc, Descartes, Shakspeare, Pasteur, Victor Hugo, Lenin etc. (ia42)  In iste fresco in lor templo on pote vider de sinistra le homine de stato chinese Sun Yat Sen  (1866-1925), le author francese Victor Hugo (1802-1885) e un poeta vietnamese.                                                                                                                                                                                                                                                                                        

Lor templo in le urbe Tay Ninh vermente es un attraction a causa del colores intensive (ia43).  Le oculo symbolisa le “Le plus Alte” qui vide toto. Touristas esseva multo benvenite e nos mesmo poteva photographiar durante le ceremonias. (ia44) Io ha seligite iste parve video del ceremonia como le fin de mi discurso ma io vos assecura que malgrado isto io non ha devenite un adherente de iste religion.

Gratias pro vostre attention!