Carl von Linné 1707-1778

Iste anno, 2007, Carl von Linné essera commemorate a causa de su nascentia ante 300 annos.

Carl von Linné 1707-1778 (ante le innobilimento in 1757 “Carl Linnæus”, ”Carolus Linnæus”) esseva un botanico e zoologo svedese active al Universitate de Uppsala durante le 18-ve seculo.

Biographia
Carl Linnæus nasceva le 23 de maio 1707¹ in le ferma Råshult del pastor adjutante del parochia Stenbrohult, Provincia Kronoberg (Småland). Ille maritava in 1739 Sara Elisabth Moræa ab Falun, Provincia Dalecarlia. In le ferma Sveden, foras de Falun, le casa nuptial de Linné ancora hodie existe. Le copula recipeva septe infantes (i.a. Carl von Linné junior). Le filio habeva nulle infantes e il non ha descendentes hodie qui porta le nomine Linné. Ma il ha plure descendentes del filias. Ille moriva le 10 de januario 1778 in Uppsala, Provincia Uppsala (Uppland). Interrate in le Cathedral de Uppsala.

Ille esseva le filio le plus vetule del parocho futur de Stenbrohult, Nicolaus (Nils) Ingemarsson Linnæus (1674- 1748) e Christina Brodersonia (1688-1733). Le patre adoptava le nomine patronymic a causa de un arbore tutelari, un tilia gigante. Tilia es "lind" in svedese e duo oncles maternal previemente habeva adoptate le nomine Tiliander. In le estate 1709 le familia se installava in le casa del pastor de Stenbrohult ubi le affection de Linné al natura se eveliava. Le patre tamben habeva le mesme affection e esseva multo interessate de botanica, e lor contactos sovente se occupava del cura del jardin, que esseva un del plus melior del provincia. Lor relation esseva calide e familiar. Le patre poteva esserv impatiente ma il esseva dicite que ”ille tosto mutesceva quando on le dava un flor in su mano”. Carl dice un vice re le jardin, que continava multitides de plantas estranier, que illo “con le lacto maternal inflammava mi anima con amor inexhaustibile pro le herbas” .

In Svedia ille sovente es appellate "Le rege del flores" (Blomsterkungen).

Pois que e su patre e su granpatre maternal, le parocho in Stenbrohult, Samuel Brodersonius, esseva prestres il esseva intendite que Carl Linnæus deberea esser un prestre, ma ille non demonstrava alcun interesse grande pro isto. Su interesse in botanica imponeva multo a un medico in le urbe vicin Växjö, e in augusto 1727 ille poteva vader a Lund pro studios universitari. Ibi ille recipeva Kilian Stobæus como benefactor e professor. Post un anno ille partiva a Uppsala ubi ille recipeva instruction per Olof Celsius patre e Olof Rudbeck filio e deveniva un amico del ichtyologo Peter Artedi. Il esseva dicite que Linné esseva un persona multo sociabile e il esseva facile communicar con ille.

Ille esseva rector del Universitate de Uppsala durante le semstre primaveral 1750 e le semestres de autumnal 1759 e 1772. In plus ille esseva supervisor del association del studentes de Småland.

¹Le data del nascentia de Linné esseva le 23 de maio secundo le calendario gregorian, le 12 de maio secundo le calendario julian e le 13 de maio secundo le calendario svedese que alora esseva usate.

Recerca scientific
In su grande opera "Systema naturae" Carl con Linné componeva le systema sexual, i.e. le classification del plantas secundo lor sexo e partes de fertilisation; stamines e pistillos. Isto es un maniera facile ma un poco artificial e hodie on tamben usa ADN (acido desoxyribonucleic) pro lor classification, lo que in multe casos ha modificate le systema. Ille introduceva le nomenclatura binari, a saper que tote vita (e maladias) debe haber duo nomines in latino, un nomine patronymic un nomine de specie e, in certe casos, un nomine de variante.
Iste opera, e le plus del alteres, es scribite in latino, un lingua que Linné como altere scientistas in ille tempore maestrava ben.
Un parte de "Systema naturae", Regno animales, es photographiate e publicate in iste pagina:
http://dz-srv1.sub.uni-goettingen.de/cache/toc/D265100.html
Quando ille moriva in 1778 ille habeva scribite plus que 70 libros e 300 theses scientific. Ille tamben habeva date nomines scientific a 12000 plantas e animales.

Le abbreviation del nomine de autor de Linné in litteratura botanic es L.
P.ex. "Linnaea borealis L." significa que Linné es le persona qui ha describite ille planta in le texto actual.
Linné es le sol persona que es representate per solmente un littera in iste grande registro.
http://sv.wikipedia.org/wiki/Lista_över_auktorsförkortningar
_inom_växttaxonomin

Le viages de Linné

Carl von Linné viagiava a plure partes de Svedia e faceva notas multo minutiose. Totevia on hodie crede que ille ipse forsan non ha visitate omne locos describite ma ille ha notate lo que ille ha audite in conversationes con populationes local. Alcun del plus reputate diarios viages es le sequentes:

*Le viage a Lapponia 1732. Le diario non esseva publicate durante le vita de Linné ma un altere resultato del viage esseva Flora lapponica publicate in 1737
*Le viage a Dalecarlia 1734
*Le viage a Öland e Gotland (le insulas in le Mar Baltica). Ille cavalcava e durante iste viage e ille demonstrava grande interesse tamben pro petras runic.
*Le viage a Västergötland 1746
*Le viage a Scania 1749 Iste viage esseva facite in un vehiculo. Durante iste viage ille de novo videva su amate Stenbrohult.

Le viage a Nederland durava tres annos e medie. In Nederland ille publicava su famose obra Systema naturae que tamben es le fundo del taxonomia moderne pro tote vita. Un systema natural con tres regnos (plantas, animales e petras) e secundo le parentato mutual le plantas e le animales esseva gruppate in classes, ordines, familias, generes e species que tamben hodie es usate.

Alcun discipulos famose de Linné
Non minus que 19 discipulos de Linné faceva viages in tote le mundo sub su supervision, faceva recercas e colligeva material. Le plus de illes retornava e esseva homines renominate ma alcunes del plus talentose perdeva lor vita durante le viages.
*Daniel Solander esseva le plus famose e ille accompaniava James Cook durante su prime viage sur "Endeavor" circum le mundo 1768-71.
*Anders Sparrman esseva botanico durante le secunde viage de Cook.
*Peter Kalm studiava le herbas in le nord-est del colonias american durante tres annos.
*Carl Peter Thunberg visitava Sudafrika, Ceylon, Java e Japon .
*Fredric Hasselquist qui visitava Palestina e Asia Minor


Philatelia e numismatica
Linné es portraitate sur le nota bancari de 100 coronas svedese editate desde 1986.
Tamben sur timbros svedese editate 1939; 15 öre rubie brun e 50 öre gris.
Ille tamben es portraitate sur plure timbros de altere paises.


Recuperate de "http://ia.wikipedia.org/wiki/Carl_von_Linn%C3%A9"